Tất cả trong một của “CRISPR toolbox” đầy đủ, trong sàng lọc cây đã chỉnh sửa gen
Nguồn: Yanhao Cheng , Gen Li , Aileen Qi , Rushil Mandlik , Changtian Pan , Doris Wang , Sophia Ge , Yiping Qi. 2025. A comprehensive all-in-one CRISPR toolbox for large-scale screens in plants. The Plant Cell; Published: 09 April 2025; https://doi.org/10.1093/plcell/koaf081
Hệ thống chỉnh sửa hệ gen nhờ CRISP (Clustered regularly interspaced short palindromic repeats) - Cas (CRISPR-associated nuclease) làm thuận tiện cho kỹ thuật di truyền thường dùng trong hệ gen của một hoặc vài gen nào đó trong cùng một lúc. Tuy nhiên, việc sàng lọc quy mô lớn CRISPR với thư viện các “guide RNA” là thách thức cho thực vật. Ở đây, người ta đã phát triển cái gọi là “Tất cả trong một của CRISPR toolbox” trong chỉnh sửa gen trên cơ sở Cas9, chỉnh sửa trên cơ sở CBE (cytosine base editing), ABE (adenine base editing), trong chỉnh sửa gen trên cơ sở Cas12a và ABE, kích hoạt gen trên cơ sở CRISPR-Act3.0 trong cả hai nhóm loài thực vật một lá mầm và hai lá mầm. Người ta đánh giá biểu hiện vector T-DNA của “tất cả trong một” của protoplast cây lúa (Oryza sativa, một lá mầm) và cây cà chua tomato (Solanum lycopersicum, hai lá mầm), kết quả cho thấy chúng có khả năng ứng dụng rộng rãi và đáng tin cậy. Để giới thiệu các ứng dụng của những vector này trong sàng lọc CRISPR, người ta thiết kế một bộ nguồn sgRNA (single guide RNA) phục vụ trắc nghiệm protoplasts cây lúa, tạo dựng nên một phương pháp tiếp cận hiệu quả cao để chọn lọc những sgRNAs có hoạt tính cao. Bên cạnh, người ta minh chứng điệu hiệu quả sàng lọc của thư viện sgRNA đối với đột biến có chủ đích của ACETOLACTATE SYNTHASE trong cây lúa, phục hồi được những alen ứng cử viên mới kháng thuốc cỏ. Hơn nữa, người ta đã thực hiện sàng lọc hoạt động CRISPR trong cây mô hình Arabidopsis thaliana, nhanh chóng xác định được những sgRNAs mạnh mẽ đối với sự kích hoạt FLOWERING LOCUS T mà nó liên quan đến kiểu hình trổ bông sớm. Toolbox này chứa đựng tất cả 61 vectors có tính chất linh hoạt “tất cả trong một” bao gồm hầu hết các công nghệ CRISPR thường dùng. Nó sẽ làm dễ dàng hơn cho sàng lọc di truyền quy mô lớn đối với đột biến “loss-of-function” hoặc “gain-of-function”, với nhiều triển vọng trong thực vật. Xem:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét