Chiến lược thích nghi với biến đổi khí hậu của tính trạng phẩm chất hạt gạo ở vùng ôn đới

 Chiến lược thích nghi với biến đổi khí hậu của tính trạng phẩm chất hạt gạo ở vùng ôn đới

Nguồn: Yvonne Fernando, Ben Ovenden, Nese Sreenivasulu, Vito Butardo Jr. 2025.  Climate Adaptation Strategies for Maintaining Rice Grain Quality in Temperate Regions. Biology (Basel); 2025 Jul 2; 14(7):801. doi: 10.3390/biology14070801.

Biến đổi khí hậu đặt ra cho chúng ta nhiều thách thức trong sản xuất lúa ở vùng ôn đới, đặc biệt là nó ảnh hưởng đến phẩm chất hạt gạo và sự chấp nhận của thị trường. Bài tổng quan này tóm tắt lại kiến thức hiện nay về những thay đổi của phẩm chất gạo theo khí hậu, tập trung vào công nghệ lúa gạo của Úc như một nghiên cứu tình huống có so sánh với vùng ôn đới khác. Những stressors khí hậu ví dụ như nhiệt độ cực đoan, mưa thất thường, CO2 tăng, mặn làm rối loạn các chu trình có tính chất sinh lý, sinh hóa khi hạt lúa phát triển, làm thay đổi tính trạng hóa lý, cấu trúc hạt và mùi thơm. Nhiều giống lúa khác nhau biểu thị những lỗ hổng khác biệt  distinct: giống lúa japonica có kích thước hạt trung bình biểu thị sự suy giảm amylose dưới điều kiện nhiệt độ nóng, giống lúa thơm biểu thị sinh tổng hợp hoạt chất tạo mùi thơm bị xáo trộn khi bị khô hạn, giống lúa hạt dài bị tổn thương hạt gạo dưới điều kiện các stress nói trên cùng xuất hiện. Nhiệt độ là nguyên nhân chính, với chất lượng suy giảm khi nhiệt độ cao hơn 35 °C và thấp hơn 15 °C. Phân tích sinh học theo hệ thống kép kín cho thấy sự kết thúc của những phức hệ trong đường truyền tín hiệu khi phản ứng với các stress như vậy, mặc dù minh chứng theo kết quả nghiên cứu vẫn còn rất ít. Công nghệ gạo Úc đã phản ứng bằng cách phát triển giống chịu lạnh, nông nghiệp chính xác, và kỹ thuật tiết kiệm nước tưới, tuy nhiên, dự báo chiến lược biến đổi khí hậu đòi hỏi nhiều chiến lược mang tính tổng hợp hơn. Ưu tiên cho cải tiến giống có tính trạng phẩm chất tốt chịu được biến đổi khí hậu, quản lý nước tái chế, và khai thác công cụ đánh giá kiểu hình hiện đại có nhiều ưu điểm. Những công nghệ mới như ảnh siêu phổ (hyperspectral imaging), học bằng máy (machine learning) hứa hẹn mang lại khả năng đánh giá phẩm chất nhanh hơn và quan lý thích nghi tốt hơn. Ổ định được tính trạng phẩm chất hạt vùng canh lúa ôn đới yêu cầu sự cách tân phải gắn với sinh lý học và kỹ thuật canh tác cụ thể.

Xem https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40723360/