2020. Phạm Thiên Thành. Nghiện cứu tạo nguồn vật liệu chọn giống lúa chất lượng kháng bệnh đạo ôn

 NGHIÊN CỨU TẠO NGUỒN VẬT LIỆU CHỌN GIỐNG LÚA CHẤT LƯỢNG KHÁNG BỆNH ĐẠO ÔN

Phạm Thiên Thành, Tăng Thị Diệp, Tống Thị Huyền, Đỗ Thị Hường, Lê Thị Thanh, Nguyễn Trí Hoàn, Dương Xuân Tú  

DOWNLOAD

Tóm tắt

Nguồn vật liệu gen kháng đa dạng kết hợp với chỉ thị phân tử liên kết chặt với các gen kháng là công cụ hữu hiệu hỗ trợ chọn tạo giống lúa kháng bệnh đạo ôn. Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng các nòi nấm đạo ôn đang phổ biến tại các tỉnh phía Bắc (12 nòi) đánh giá tính kháng cho các dòng đẳng gen. Kết quả đã xác định được các gen Pi1, Pi7(t), Pi9, Pik, Pik-h, Pik-m, Pik-p, Pish, Pita, Pita-2 và Piz-5 thể hiện tính kháng hữu hiệu. Trong số 16 chỉ thị sử dụng đánh giá mức độ đa hình giữa giống mang các gen kháng này và giống canh tác, năm chỉ thị SSR cho đa hình phân biệt có thể sử dụng làm công cụ hỗ trợ cho công tác chọn tạo giống (RM527, RM206, RM224, RM1337, RM7102). Các gen kháng này đã được lai chuyển vào giống lúa canh tác BC15 tạo ra 5 dòng triển vọng D2.1, D2.9, D3.2, D3.5, D3.8 mang các gen kháng tương ứng Pita, Pita2, Pik-h, Piz5 và Pi1. Các dòng triển vọng có đặc điểm nông sinh học quý như tiềm năng năng suất cao (66,9 - 71,6 tạ/ha), chất lượng tốt (amylose từ 16,8 - 17,8%), kháng bệnh đạo ôn qua lây nhiễm nhân tạo (điểm 0 - 5). Đây là nguồn vật liệu có nhiều triển vọng cho công tác chọn tạo giống lúa mới kháng bệnh đạo ôn trong tương lai.

Abstract

The rice blast disease caused by Pyricularia oryzae is one of the most serious diseases in Vietnam. However, this disease can be managed by using resistant rice varieties. Research on breeding sustainable rice varieties with resistance genes has always been considered as effective, inexpensive and environmentally friendly. The diversity of genetic materials in combination with molecular markers closely linked to resistance genes is an effective tool in supporting the rice breeding of blast resistance. In this study, we used 12 popular blast fungus strains in the Northern provinces to assess resistance for near isogenic lines. The results identified genes Pi1, Pi7(t), Pi9, Pik, Pik-h, Pik-m, Pik-p, Pish, Pita, Pita-2 and Piz-5 exhibiting effective resistance. A total of 16 markers used for polymorphic assessment between cultivars carrying these resistance genes and cultivated varieties, five SSR markers for differentiating polymorphisms could be used as a support tool for breeding (RM527, RM206, RM224, RM1337, RM7102). These resistance genes were transferred to BC15 rice variety to create five promising lines D2.1, D2.9, D3.2, D3.5, and D3.8 carrying the corresponding resistance genes Pita, Pita2, Pik -h, Piz5 and Pi1. The elite lines have precious agronomic characteristics such as high yielding (6.69 - 7.16 tons/ha), good quality (amylose content from 16.8-17.8%) and resistance to blast disease through artificial infection (Scale 0-5). This is a valuable source of material for breeding of new rice varieties resistant to blast in the future.